Bütün toplumların kendilerine özgü bazı olayları açıklama şekli vardır. Olayların açıklama şeklinden elde edilen hikayelerin kim tarafından ne zaman ortaya atıldığı belli olmasa da tüm bu anlatılan konular toplum tarafından benimsenmekle beraber uzun süre anlatılarak gelecek kuşaklara aktarılır. Dünyanın neresine gidilirse gidilsin anlatılan tüm olaylar belirli bir şekilde doğarak yayılmış ve gerçeklikten uzak pek çok olayla karşımıza çıkar. Biz bugün sizlere efsane nedir? efsane özellikleri nelerdir? gibi soruların cevaplarını vereceğiz.
İçindekiler ✔
Efsane nedir?
Efsane nedir? Efsane, uzun zamandır halkın arasında inanılıp, gerçekmiş gibi anlatılan, hayal gücüne dayalı olaylara verilen addır. Hemen her toplumda efsane vardır. Efsaneler gerçek olaylardan oluşmamakla beraber gerçeklikten uzak yani olağanüstü olması ve aynı zamanda çok eski dönemlerden beri kimin anlattığı belli olmadan günümüze kadar gelmiş olması önemlidir. Farsçadan dilimize geçen Efsane sözü, Osmanlı döneminde kıssa, hikayet ve rivayet adlı kelimelerle karşılanmıştır. Günümüz şartlarında anlatılan tüm bu hikayeler aynı zamanda söylence olarak da bilinir.
Efsane, daha çok bir şahsı, mekanı veya olayı anlatır. Bir yeri anlatan efsaneler daha sonra kutsallaşmıştır. Anlatılan yerlerin daha sonra kutsallaşmasıyla bölge hem halk tarafından korunmuş hem de turizm bakımından önemli bir niteliğe sahip olmuştur. Bir kişiyi anlatan efsanelerden sonra da söz konusu kişi halk tarafından unutulmaz hale getirilmiştir. Diğer tarihi şahsiyetlere göre daha değerli olan o şahıs kutsallaşmış olur.
Efsaneler nasıl doğmuştur?
Efsaneler nasıl doğmuştur? Efsaneler aklın ve bilimin gelişmediği zamanlarda insanların doğadaki olayları anlamaya çalıştığı fakat o dönemin şartlarıyla olayların açıklığa kavuşması mümkün olmadığından dolayı insanlar olaylara abartı ve olağanüstülük ekleyerek bakmaya başlamışlardır. Tüm bu çabalar sonrası öyküler ortaya çıkmıştır. Efsanelerin tarihi yazının icat edilmediği dönemlere kadar gider. Bu dönemde sözlü olarak ortaya çıkmış olan efsaneler, yüzyıllarca ağızdan ağıza anlatılarak varlığını sürdürmüştür. Yazı icat edildikten sonra bazı araştırmacılar tarafından destanlar derlenip kitap haline getirilmiştir.
Efsane Özellikleri
Efsane özellikleri farklılık gösterir. Efsaneler bir mekanı veya tarihi bir olayı anlatırlar. Anlatılan olayların tarihi eski dönemlere kadar gider. Anlatılan olayların kimin tarafından söylendiği pek bilinmez. Efsanelerin temelinde de inandırıcılık vardır. Olayları anlatan ve dinleyenler bunların gerçek olduğuna da inanırlar. İnandırıcılığını kaybeden kişilerin de yaşama şansı bulunmamaktadır. Milli özellikleri gösteren efsaneler, geleneklerin korunmasında toplumsal bir işlev görevi görür. Efsanelerin kutsi yönüyle toplumda olan değerler hem korunacak hem de gelecek kuşaklara aktarılacaktır. Milli özellikler gösteren efsanelerin herhangi bir sınırlayıcı kuralı yoktur. Kısa bir şekilde ağızdan ağıza aktarılan efsaneler geleneklerin korunmasında toplumsal bir işlev görür. Efsanelerin kutsi yönüyle toplumda idealize edilen değerler hem korunacak hem de gelecek kuşaklara aktarılacaktır. Bazı araştırmacılar tarafından da efsanelerin mitlerin devamı olduklarını belirtirler.
