20 Aralık 1917 yılında Tokat’ın Zile ilçesi, Çeltek köyünde dünyaya gelmiş olan Cahit Külebi Sivas Lisesinden mezun olmuştur. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirmiştir. Kısa bir süre öğretmenlik yapmış ve Milli Eğitim Müfettişi olmuştur. İsviçre’ye kültür ateşesi ve öğrenci müfettişi olarak atanmış ve daha sonra Milli Eğitim Bakanlığı Başmüfettişliği ve Kültür Müsteşar yardımcılığı görevini yapmıştır. 1972 yılında emekli olan başarılı yazar emekli olduktan sonra da Türk Dili Kurumunda çalışmış ve Genel Yazman’ı olmuştur.
Cahit Külebi, 1940 nesli içinde kendi üslubunu bulduktan sonra yenilik içinde olmamış ve yeni şiirin özellikleri ile gelenekselliği başarıyla birleştirerek memleket şiirleri yazmıştır. Memleket, aşk ve destansı şiirler olarak farklı konularda yazılar yazmış, köyünden kopmamış ve köylerin zenginliklerinden faydalanmış bir yazardır. Halk, doğa ve kadınalr şiirlerinin temelini oluşturmuştur. Hem hece, hem serbest mısra üslubuyla sade ve temiz bir dille, kendine özgü yazılar yazmıştır. Yeni romantizm olarak adlandırılmış olan hayallerle değilde gerçeklerle ilgili olan Cahit Külebi, şiirlerinde iyimser, neşeli, hüzünlü ve gerçekçi yazılar yazmıştır.
Nazmi Cahit takma asını kullanmış olan Külebi, şiirlerinde halk edebiyatı olanaklarından faydalanmıştır. Bir saz şairi içtenliğiyle şiir yazmıştır. Hem romantik, hem duygulu hem de lirik şiirleriyle tanınmıştır. Şiirlerinde Anadolu gerçeklerini, yurdun değişik manzaralarını yansıtmak istemiştir. Anılarını ve çocukluk izlenimlerini şiirlerinde işlemiştir. Serbest biçim ile yazılar yazmış, heceyi pek kullanmamıştır. Kafiyeyi ahenk oluşturmak için kullanmıştır. Şiirlerinde yeni bir romantizm oluşturduğunu söylese de çoğunlukla realist unsurlar ağır basacaktır.
Türk Dili dergisinin yöneticileri arasında yer aldı. 1940-1950 yıllarını kapsayan Yeni Şiir akımında kendine özel bir yer edindi.
“Aydın bir saz şairi içtenliği, bir Karacaoğlan rahatlığı ve temiz bir dille zaman zaman kötümser, güvensiz, kendi türküsünü söyledi. Yarım kafiyeler, iç sesler, duygu ve düşüncelerine eklediği zarif benzetmeler ve söyleyişindeki titizlikle en sevilen şairler arasına girdi. Yurt köşelerinin manzara ve insan gerçeklerini, modem bir biçim ve yeni bir romantizmle yaşatış, anılarla güçlü içten bir duyarlık; başlıca özellikleridir” (Behçet Necatigil). “
Atatürk Kurtuluş Savaşında” adlı şiiri Nevit Kodallı tarafından Atatürk Oratoryosu olarak bestelendi.
Külebi, şiir serüvenini şöyle açıklar:
“Ben hep yaşamdan yola çıktım. Bunun içindir ki hadi övünelim, Anadolu’nun türküsünü ilk kez başkalarından ayrı bir biçimde söyledim. Gerçekleri anlattım. Gücüm yettiğince de içine şiir katabildiğim için, bu tutumumu beğenmeyen art düşüncelilere, küçümseyicilere rastlamadım. Bugün 20 yaşında yazdığım şiirler bile güncelliğini tüketmiyorlarsa, elbette başka niteliklerinin yanı sıra, bu sürekli gerçeğin kalıcılığından güç alıyorlar.”
Cahit Külebi, şiirinin özelliklerini de şöyle sıralar:
“Benim şiirim halkçıdır. Toplumculuk da halkçılığın içinde yer alır. Halkçılık, toplumculuktan daha geniş ve kapsamlıdır. Elbette benim şiirimde, herhangi bir belirtisi yoktur. Herhangi bir belirtiye dayanarak da şiir yazmıyorum. Toplumcu ülkelerde de artık öğreti açısından şiir yazma modası gittikçe azalmaktadır. Ama, toplumculuktan çok halkçılığı benimsemiş bir insan olduğum için, toplumculuğuma gölge düşürmenin yanılgı olduğunu belirtmek isterim. Ben halkçı bir şairim.”
İçindekiler ✔
Şiir
- Adamın Biri (1946)
- Rüzgâr (1949)
- Atatürk Kurtuluş Savaşında (1952)
- Yeşeren Otlar (1955)
- Süt (1965)
- Şiirler (1969)
- Türk Mavisi (1973)
- Sıkıntı ve Umut (1977)
- Yangın (1980)
- Bütün Şiirleri (1982)
- Güz Türküleri (1991)
- Bütün Şiirleri (1997)
Anı
- İçi Sevda Dolu Yolculuk 1986
Düz Yazı
- Şiir Her Zaman 1985
Ödülleri
- 1955 Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü Yeşeren Otlar ile
- 1981 Yeditepe Şiir Armağanı Yangın ile
