Başarılı sanatçı tarihten tutun da tıbba varıncaya dek pek çok bilime hakimdir. Genellikle sade nesir türünde eser veren Katip Çelebi’nin en önemli eserleri tarih, coğrafya ve bibliyografya alanında yazılmıştır. Arapça, Farsça, Fransızca, Latince, İtalyanca alanında eserler veren Katip Çelebi’nin pek çok eseri Batı dillerine çevrilmiştir. Hacı Halife diye bilinen yazarın asıl adı Mustafa’dır. İstanbul’da dünyaya gelen Katip Çelebi Abdullah isimli birinin oğludur. Özel eğitim alarak yetişmiş olan Katip Çelebi 1623 yılında Anadolu Muhasebesi Kalemine katip olmuştur. 1624 yılında Babasıyla beraber Tercan Seferine katıldı. Bağdar seferinden dönerken babasını kaybetti. 1628 tarihi ile 1629 tarihleri arasında yeniden öğrenimine devam etmiştir. İstanbul’a yerleşip eserlerini yazarak İstanbul’da öldü. Zeyrek Camii civarına gömüldü. Eserlerinin bir kısmı Arapça olarak bir kısmı da Latince olarak basılmıştır.
Çalışkan, iyi huylu, vakarlı, az konuşan ve çok yazan biri olarak bilinen Katip Çelebi iyi bir seviyede Arapça, Farsça ve Latince biliyordu. 1627 yılında Erzurum kuşatmasına katıldıktan sonra İstanbul’a geldi. 1630 yılında Bağdat kuşatmasına katıldı ve Halep Seferinde hacca gitme fırsatı buldu. Dönüşte bir kış Diyarbakır’da kalıp orada olan alimlerle beraber ve Sultan Dördüncü Murad Han ile Revan Seferine katıldı.
Katip Çelebi Eserleri
Katip Çelebi hem Arapça, hem Farsça hem de Latince eserker ortaya çıkardığı için birden fazla eseri bulunmaktadır. Katip Çelebi Eserleri arasında:
- Cihan-nümâ
- Fezleke
- Takvîmü’t-tevârlh
- TuhfetU’l-klbftr Iİ Esfari’l-blhar
- Düsturü’l-amel fî Islâhl’l-Halel
- Keşfü’z-zünun
- MI-zânü’l-Hak fî İhtiyârİ’l-Ehakk
- Tercüme-I Târlh-I Frengi,
- Târih-i Kostantlniyye,
- Irşâ-de’l-hayara İlâ Târihi’I-Yunan ve’r-rûm ve’n-nasara,
- Sülle-mü’l-vüsûl İlâ Tabakatl’l-Fühül
- Levâmİu’h-nûr fî Zulumât-ı Atlas Ml-nur
- Tuhfetü’l-ahyâr fî’l-hikem ve’l-emsâl-ve’l-eş’âr
- Muhtasar Câmlu’l-mütûn.
- Ilhâmü’l-Mukaddes fî feyzi’l-akdes
- Dürer-I Münteşire ve Gurer-İ Münteşire,
- Câ-mlü’l-mütûn min celİli’l-fünûn,
- Recmü’r-racîm bî’s-sİn ve’l-cîm,
- Beyzavî Tefsiri Şerhi,
- Muhammediye Şerhi,
- Kanunnâme,
- Arapça Fezleke (Fezleket akvâl’l-ahyâr fi ilmi’t-târîh ve’l-ahbâr)
- Türkçe Fezleke
- Tuhfet’ül-kibâr fi esfâri’l-bihâr
- Takvîmü’t-tevârih
- Tarîh-i Frengi tercümesi
- Tarîh-i Kostantaniyye ve Keyasire (Revnaku’s-saltana)
- Düstûrü’l-amel fi ıslâhı’l-halel
- İrşadü’l-Hıyâfâ ila Tarihi’l-yunun ve’r-Rûm ve’n-Nasârâ bulunmaktadır. Bu eserler harici bir çok kitap ve eserde bulunmaktadır. Şimdilik Katip Çelebi ile alakalı vereceğimiz bilgiler bu kadar.
